Naim FRASHERI-Deshira e vertet e Shqiptareve 1886

"Dëshira e vërtetë e shqiptarëve"*(1886)


-Autori : Nënës sime të ëmbël SHQIPËRISË Asaj që më dha gjithë forcën që kam.

-E përktheu nga greqishtja Pano ÇUKA

O ju bij të mëmëdheut, ju o patriotë trima,Luftëtarë të dëgjuar edhe po kaqë të urtë,Të bashkuar si vëllezër neve jemi kurdoherë,Krahë të vendit të shtrenjtë edhe besnikë ndaj kombit.Dhe kështu lipset të jemi, si përherë të bashkuar,Ca më shum' sot që tirani mezi mbahetë në këmbë,Ne duhet edhe më fort të lidhemi që të gjithë,Për qëllimin ton' të shenjtë, në emërin e lirisë.Ju, stërnipër të të Madhit Aleksandër e të Piros,Të dëgjuar, të lavdishëm, ju, o bij të Skënderbeut,T'atij burri të vërtetë, që në botë shok s'ka pasur,Trima, shpresa dhe guximi kurdoherë të na prijnëDhe të gjithë me një mendje të bëjmë detyrën tonë.Ne pellazgë kemi lerë para se të lindte hëna,Kur Adami nuk ka qenë veçse ujë edhe pluhur,Dhe të parët tanë s'ishin vetëm baballarë popujsh,Porse ishin baballarë dhe të vetë perëndive.Motit, gjuha jon' e dlirë, gjuha jonë e pavdekshme,E kulluara, e kthjellta, mahniti dhe perënditë.Askush s'e mohon në botë famën e të parve tanëDhe punërat e shkëlqyera ua dëshmon historia.Dikur në Azin' e largët si shqiponja fluturuanEdhe fronin e Dariut e përmbysën ata trima.Duke thyer në betejat ç'qenë përsanë barbarë,Dhe qytetërimin mbarë e shpëtuan nga rreziku.Tjetër herë, si luanër, ata iu vërsulën RomësDhe romakëve mizorë më t'u kallën lemerinë.Kush qe ai burr' i huaj, kush qe ai maqedonas,Që dikur grekët në luftë fund e krye i dërrmonte?Dhe kush qe njeriu i shquar, që më kot grekët e thyerU munduan me sofizma porsi grek ta paraqitnin?Kur të huajt pa të drejtë rojën kishin masakruar,Cilët qenë ata që Thivën e rrënuan po shtëpinëE Pindarit nuk e prekën, sepse përnderonin muzat?Ata s'qenë aspak grekër as dhe skitë, jo, nuk qenë;Maqedonët tjetër s'qenë veçse baballarët tanë.Shumë shkronjës si Plutarku, Demosteni dhe StraboniMe shokët e tyre thonë se ngahera kombi ynëIshte si dhe sot fisnik, trim, hyjnor, i madhërishëm.Si dhe ne, ata po qenë shqipëtarë të kulluarDhe shqiptari këtë emër e ruan, sepse e patNë flamur gjithnjë shqiponjën, shenjë force dhe fitorje.Gjithnjë brenda Shqipërisë dhe Zeus' i madh banonte.N'atë të shenjtinë Tomor një tempull të bukur kishteDhe gjithë popujtë atje vinin me nderim të thellë,Që t'i faleshin asaj perëndie shqipëtare.

*

Sikur të studiosh të urtin dijetar, Aristotelin,Ptolemenjt' e plot të tjerë, me kujdes, mirë edhe drejt,Do mësosh se dhe i madhi Kostandin, pjellë dardani,Fisit trim e të dëgjuar të shqiptarve i përkiste.Edhe mbretëresha e grave të ditura të ksaj kohe,Dora d'Istria, mos vallë s'ish bij' e Shqipërisë?Kurrë s'e harroi atdhenë të stërgjyshërve të sajDhe shkruan për "alvanitët", siç i quajnë të huajt,Sepse, si të huaj, emrin e vërtetë s'ua dinë.Edhe thellë ndjen për fisin dashurinë më të kthjellët,I këndon atij virtutet dhe i jep shpresa të vyera.O sa kombe janë zhdukur si të qenë gjethe vjeshte,Dhe sa kombe kanë lindur prej të tyreve rrënoja!Kurr' në shekuj kombi ynë s'ka ndryshuar dhe siç qenëAshtu mbetënë vetijat, gjuha, doket e zakonet.Shqiptari është siç ishte në fillim, i pandryshuar.Maqedonasit, ilirët e thesprotët e molosët,Shqipëtar' ishin të gjithë si edhe në ditët tona.Kurrë dyndjet e të huajve s'arritën të shkatërrojnëKombin ton' as gjuhën tonë dhe shqiptarët s'i ndryshuanKombësinë dhe zakonet e mënyrën e jetesës.Veshur përherë me hekur, kordhëtarë ndër beteja,Ishin gati dhe të vdesin për Shqipëri, mëmën tonë.Për shqiptarët kurdoherë të huaj kan' qenë grekët,Edhe sllavët edhe keltët, edhe skitët e romakët.Gjithë kombet nënë zgjedhë të romakëve u vunë;Ndërsa shqipëtarët vetëm kanë luftuar hordhitëE romakëve, si burra, me guxim e gjer në fund.Sa beteja dhe sa luftra të përgjakshme kanë bërëBaballarët tanë trima kundër dyndjeve barbare!Ranë dëshmorë në luftë ata burra të vërtetëPër mëmëdhethin e dashur, për lirinë edhe për nderë.U mbyt në gjak mëmëdheu, armiqtë na e shkretuan,Porse Shqipëria kurrë s'e duroi robërinë.Askush nuk ka mundur kurrë që ta vërë nënë këmbëShqipëtarin e dëgjuar, këtë heroin e botës.Në kohë paqe, i butë si qengj është shqipëtari,Por në luftrat e betejat si luan i tmerrshëm bëhet.Kur hordhi bishash të egra, që erdhën nga larg, nga Lindja,Kundër botës u lëshuan edhe vendet po shkretonin,Që të gjitha mbretëritë edhe kombet u tmerruan.Bizantinët fanatikë, frikacakë, të pazotëPër postin që kanë pasur, nuk u kundërshtuan fare,Po ranë duke shpresuar në gjëra fyl e pa bukë,Dhe u bënë ata shkaku i së rëndës robëri.Turqit, bishat gjakatare, shkatërronjësit e botës,Porsi ujqër të uritur njerëzve u shqyen zorrët.Perëndimi mbarë dridhej nga të frikëshmit barbarëDhe Arusha u kish mbetur e vdekur, pa shpirt në duar.Asnjeri guxim nuk pati t'i luftonte ato bisha,Po ndërsa të gjithë ulën qafën nën zgjedhën e zezë,Një komb vetëm i guximshëm, një komb trim, i papërkulur,U rreshtua para tyre edhe më t'u kalli dërrmën,Përsëri duke shpëtuar nga rreziqe të llahtarshmePerëndimin që s'ia diti, të pabesënë Evropë.Kush qe, vallë, atëherë ai prijësi i kombit,Ai trimi sypatrembur dhe ajo shqiponjë mali?...... ...

**

vijon

***

*Poema është shkruar greqisht dhe është botuar së pari në Bukuresht më 1886, me titull "O alithis pothos ton Skipetaron".